موتور آسانسور

در مورد موتور آسانسور بصورت مفصل در مقالات جامع انواع موتورهای آسانسور و تفاوت موتورهای گیربکس و گیرلس آسانسور صحبت شد. همانطور که آگاه هستید وظیفه‌ی موتور انتقال عمودی کابین آسانسور در چاه آسانسور است. در آسانسورهای گیربکس موتور آسانسور در موتورخانه و در اغلب آسانسورهای گیرلس موتور آسانسور در چاه آسانسور نصب می‌شود. توان انواع موتورهای گیرلس یا گیربکس متناسب با نوع طراحی داخلی آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. یکی از راه‌های شناسایی توان موتور آسانسور، استفاده از پلاک موتور آسانسور است. در مقاله آموزش پلاک خوانی موتور آسانسور در مورد نحوه‌ی بدست آوردن توان موتور آسانسور توضیحات کاملی ارائه داده شد.

فاکتورهای تاثیرگذار بر توان موتور آسانسور

در حالت تعادل آسانسور(هنگام حرکت آسانسور) به توانی که باعث اعمال نیروی حداکثری بر سیستم آسانسور می‌شود توان اسمی موتور آسانسور می‌گویند. توان موتور با توجه به فاکتورهای بسیاری تعیین و محاسبه می‌شود. برخی از این معیارها مربوط به سیستم آسانسور و برخی دیگر به شرایط نصب و حتی شرایط آب و هوایی بستگی دارد. با این وجود از مهم‌ترین معیارهای تاثیرگذار در محاسبه توان موتور آسانسور می‌توان موارد زیر را عنوان نمود:

سرعت کابین آسانسور

سرعت کابین آسانسور تاثیر بسزایی در تعیین توان موتور آسانسور دارد. بطوری که می توان گفت هرچه سرعت کابین آسانسور بیشتر باشد به موتور آسانسور با توان بالاتری احتیاج پیدا خواهد شد. اما بطور معمول برای محاسبه توان موتور آسانسور با استفاده از موارد زیر، سرعت آسانسور را از پیش تعیین نموده و در فرمول قدرت موتور لحاظ می‌کنند:

• از یک تا حداکثر ۵ توقف: حداقل سرعت ۰.۱ متر بر ثانیه و حداکثر سرعت آسانسور ۰.۵ متربر ثانیه
• ۶ تا ۸ توقف: حداقل سرعت ۰.۶ متر بر ثانیه و حداکثر سرعت آسانسور ۰.۷ متربر ثانیه
• ۹ تا ۱۲ توقف: حداقل سرعت ۱۶ متر بر ثانیه و حداکثر سرعت آسانسور ۱.۵ متربر ثانیه
• ۱۳ تا ۲۰ توقف: حداقل سرعت ۱.۶ متر بر ثانیه و حداکثر سرعت آسانسور ۱.۹ متربر ثانیه
• ۲۱ تا ۲۵ توقف: حداقل سرعت ۲ متر بر ثانیه و حداکثر سرعت آسانسور ۲.۴  متربر ثانیه
• ۲۶ تا ۳۰ توقف: حداقل سرعت ۲.۵  متر بر ثانیه و حداکثر سرعت آسانسور ۳ متربر ثانیه

ظرفیت آسانسور

ظرفیت کابین آسانسور از جمله مواردی است که تاثیر بالایی در تعیین توان موتور آسانسور دارند. هرچه ظرفیت یک آسانسور بیشتر باشد به موتور با توان بالاتری احتیاج پیدا خواهد شد. البته برای محاسبه ظرفیت کابین آسانسور نیز جداولی وجود دارد که متناسب با تعداد توقف و ارتفاع چاه، ظرفیت کابین آسانسور محاسبه می‌شود.

جرم استاتیک آسانسور

به مجموع جرم قطعات آسانسور که در طول جابه‌جایی آسانسور ثابت می‌ماند، جرم استاتیک یا بار استاتیک آسانسور گفته می‌شود. این جرم شامل موارد زیر است:

• جرم کابین آسانسور و تجهیزات آن
• جرم تراول کابل آسانسور
• جرم سیم بکسل‌ها
• جرم زنجیر جبران آسانسور

عوامل بسیاری باعث افزایش بار استاتیکی آسانسور می‌شود. برخی از این عوامل عبارتند از:

• افزایش ارتفاع چاه: هرچه چاه آسانسور ارتفاع بیشتری داشته باشد، جرم تجهیزات سیستم تعلیق آسانسور و همچنین طول تراول کابل آسانسور بیشتر می‌شود.
• افزایش ظرفیت آسانسور: با افزایش ظرفیت یک آسانسور، جرم کابین آسانسور و تجهیزات مربوط به آن و نیز جرم سیم بکسل آسانسور افزایش پیدا خواهد کرد.

محاسبه توان موتور

پیش از خرید موتور آسانسور باید با محاسبه و استفاده از فرمول‌هایی که در ادامه گفته خواهد شد، اقدام به محاسبه قدرت و توان موتور نمود تا بتوان مناسب‌ترین موتور آسانسور را از فروشگاه‌های قطعات آسانسور خریداری نمود. با توجه به قیمت‌های موتورهای آسانسور در سال ۱۳۹۹، عدم دقت در محاسبه و انتخاب نادرست موتور آسانسور باعث خسارت‌های مالی فراوانی خواهد شد. فرمول کلی محاسبه توان بصورت زیر است:

P = F ×V

سرعت دورانی×گشتاور خورجی = توان

در این فرمول توان محاسبه شده برابر است با ایده‌آل‌ترین توان موتور، در این فرمول عواملی همچون نیروی اصطکاک، موقعیت قرارگیری موتور در موتورخانه آسانسور، ضریب سیم بکسل بندی سیستم آسانسور، تعداد فلکه‌ هرزگرد آسانسور و … اعمال نمی‌شود. بنابراین در حالت واقعی توان مورد نیاز برای یک آسانسور از توان ایده‌آل که از فرمول بالا محاسبه می‌شود باید بیشتر باشد. برای محاسبه توان موتور باید بیشترین بار را در نظر گرفت. بنابراین کابین آسانسور را در پایین‌ترین موقعیت در طراحی آسانسور قرار می‌دهند.

از ۴ فرمول زیر برای محاسبه قدرت و توان موتور استفاده می‌شود:

محاسبه توان واقعی موتور

برای محاسبه توان واقعی موتور آسانسور از فرمول زیر کمک گرفته می‌شود:

P=((G*V)/N)*9.81

• در این فرمول متغیرها بصورت زیر است:
• p : توان موتور آسانسور بر حسب وات
• V: سرعت آسانسور یا همان سرعت کابین آسانسور بر حسب متر بر ثانیه
• G: حداکثر بار هر نفر در کابین آسانسور

محاسبه قدرت موتور آسانسور

با استفاده از این فرمول می‌توان توان موتور را با در نظر گرفتن تمامی فاکتورها محاسبه کرد:

q= ((p+Q-(p+Q/2)- Si+Mtrc/2)/I+s)/eta^n

در این فرمول نیز متغیرها بصورت زیر است:

• p: جرم کابین آسانسور بر حسب کیلوگرم
• Q: جرم بار درون کابین آسانسور بر حسب کیلوگرم
• Si: جرم زنجیر جبران آسانسور بر حسب کیلوگرم
• s: جرم سیم بکسل های سیستم تعلیق آسانسور
• Mtrc: جرم تراول کابیل آسانسور بر حسب کیلوگرم
• n: تعداد فلکه های هرزگرد آسانسور
• Eta: راندمان فلکه‌های هرزگرد(در اغلب سیستم‌ها 95 لحاظ می‌شود)
• I: ضریب سیم بکسل بندی سیستم آسانسور