نوشته‌ها

چه کسی با ساخت پله برقی برای همیشه جهان را تغییر داد

چه کسی با ساخت پله برقی برای همیشه جهان را تغییر داد

چه کسی با ساخت پله برقی برای همیشه جهان را تغییر داد

 

شاید هنگامی که سوار پله برقی هستید متوجه نباشید که به‌طور مرتب از بزرگ‌ترین و گران‌ترین ماشین استفاده می‌کنید. البته پله برقی برخلاف اندازه بزرگ و قیمت بالایی که دارد دستگاه بسیار ساده‌ای است.
پله برقی اساسا تسمه نقاله‌ای دراز با زنجیره‌های چرخان است که تعدادی پله را در یک سیکل ثابت جا به جا و یک پلکان متحرک ایجاد می‌کند.
پله برقی می‌تواند با همین حرکت ساده، بسیاری از مردم را در یک فاصله کوتاه به‌سرعت جا به جا کند. پله‌برقی‌ها اغلب در اماکنی تعبیه می‌شوند که افراد بسیاری باید بین دو ناحیه به سرعت جا به جا شوند؛ درحالی‌که استفاده از آسانسور در این نقاط غیر عملی خواهد بود. به‌عنوان مثال، پله برقی معمولا در فروشگاه‌های بزرگ، مراکز خرید، هتل‌ها، فرودگاه، مترو، ورزشگاه و سایر اماکن عمومی ساخته می‌شود.

صاحب این ایده شگفت‌انگیز جا به جایی سریع کیست

در واقع بسیاری از افراد به این مسئله فکر کرده‌اند و برخی هم اصلا اهمیتی به آن ندادند.

“ناتان ایمز” اولین پله برقی را با ایده ” پلکان گردان” به ثبت رساند. هرچند او هرگز ایده خود را به مرحله اجرا نرساند.
سی سال بعد، “لیمون سودر” چهار طرح شبیه به پله برقی ارائه داد که او نیز هیچ‌کدام از آن‌ها را عملی نکرد.
سرانجام در سال ۱۸۹۲ “جس رنو” نقاله ممتد یا آسانسور را ثبت کرد. او هم‌چنین اولین پله برقی فعال را تولید کرد و آن را آسانسور شیب‌دار نامید و در سال ۱۸۹۶ در نیویورک نصب کرد.
بلافاصله بعد از آن “جرج‌ای ویلر” طرح پله برقی خود را ارائه داد. او هرگز ایده‌های خود را عملی نکرد، اما “چارلز سی‌برگر” در سال ۱۸۹۹ یک نمونه تولیدی از پله برقی را در کارخانه آسانسور سازی اوتیس ساخت.
در سال ۱۹۰۰ “سی‌برگر” نام “پلکان متحرک” را ابداع کرد، این کلمه ریشه لاتین داشته و به معنی ” حرکت از یک نقطه” است.
امروزه ما انواع مختلفی از پله برقی در اماکن عمومی مشاهده می‌کنیم. شاید یکی از چشم‌گیرترین سیستم‌های پله برقی جهان در هنگ‌کنگ قرار دارد. پله برقی Central-Mid-Levels با داشتن ۷۸۰ متر طول، طویل‌ترین سیستم پله برقی در محیط باز است.
چاهک آسانسور

چاهک آسانسور چیست؟

چاهک آسانسور

چاه و چاهک آسانسور در بند ۳-۱۲ و ۳-۱۳ استاندارد ۱-۶۳۰۳ مقررات ساختمان و نصب آسانسور های برقی به شرح زیر تعریف شده است:
چاه : فضایی که در آن کابین و وزنه تعادل (در صورت وجود) حرکت می کند. این فضا به کف چاهک، دیوارها و سقف محدود می گردد.
چاهک: بخشی از چاه است که در زیر پایین ترین طبقه آسانسور قرار دارد.
در استاندارد ۱-۶۳۰۳ مقررات ساختمان ونصب آسانسور های برقی الزامات استاندارد چاه آسانسور در بند ۵ عنوان شده است. مهمترین عدم تطابق هایی که در این قسمت مشاهده می شود، هفت اشتباه رایج نصابان آسانسور به شرح زیر عبارتند از:
اولین عدم تطابقی که زیاد دیده می شود پوشش در دیواره چاه آسانسورکه بعضاً استفاده می شود از مواد گرد و غبارزاست و سقف چاه آسانسور دارای پوشش با مواد اشتعال زا باقیمانده در مرحله بتن ریزی ساختمان است که بند ۵-۳ استاندارد نوشته شده دیواره ها و کف و سقف چاه باید دارای شرایط زیر باشند:
۱. از مواد نسوز و با دوامی ساخته شوند که عامل گرد وغبار نباشند.
۲. دارای پایداری مکانیکی کافی باشند.
دومین اشتباه و سهل انگاری وعدم تطابقی که نصابان آسانسور در الزامات چاه آسانسور انجام می دهند، وجود حفره و روزنه در پوشش دیواره چاه کف و سقف می باشد که طبق بند ۵-۲-۱ استاندار د ۱-۶۳۰۳ داریم: هر چاه آسانسور باید دیواره های بدون روزنه کف و سقف، همانگونه در بند ۵-۳ تعریف شده است، باشد.

تنها چاه های باز مجاز عبارتنداز:

الف- محل نصب درهای طبقات
ب- محل نصب درهای بازرسی و اضطراری چاه و دریچه های بازدید
ج- دریچه های خروج گاز و دود در هنگام آتش سوزی
ت- دریچه های تهویه
ث- سوراخ های باز دائمی بین چاه و موتورخانه یا اطاق های فلکه
همچنین دربند ۵-۴-۲ استاندارد نیز نص صریح مقررات آسانسور می گوید: کل مجموعه درهای طبقات و دیواره یا بخشی از دیواره ها که درسمت ورودی کابین قرار می گیرند بجز ناحیه ای که درب عمل می کند، باید بدون روزنه باشند.
نصابان باید بدانند دیواره چاه حتی نباید یک روزنه به قطر۱ میلی مترداشته باشد.
سومین عدم تطابقی که در بازرسی آسانسور در چاهک آسانسور دیده می شود کف چاهک آسانسور صاف و هموار نیست که بند ۵-۷-۳-۱ استاندارد ۱-۶۳۰۳ به صراحت نوشته شده است: چاهک پایین ترین قسمت چاه است که کف آن باید صاف و تقریباً تزار باشد، به استثنا نقاطی که ضربه گیرها و پایه ریل ها و وسایل مکش آب نصب شده اند.
چهارمین عدم تطابقی زیاد مشاهده می شود استفاده از کلید قارچی دارای شرایط استاندارد نیست که اکثر نصابان در انتخاب مکان این کلید ایمنی اشتباه می کنند که امکان دسترسی آسان از داخل یا خارج چاهک به این کلید وجود ندارد و همچنین بعضی از نصابان از کلید ها خارج از استاندارد استفاده می کنند:
در بند ۵ -۷-۳-۴ استاندارد رعایت موارد زیر در چاهک الزامی است:
کلیدی که باز شدن در چاهک جهت توقف و نگهداشتن آسانسور در دسترس باشد و از لحاظ ایمنی حالت ایمنی حالت روشن و خاموش کلید باید مشخص باشد و همچنین طبق ۱۵-۷ استاندارد ۱-۶۳۰۳ کلید قارچی باید نزدیک یا روی کلید توقف در چاهک باید کلمه توقف (STOP ) در جایی نصب شود که احتمال بروز خطا در هنگام استفاده رخ ندهد.
یکی از بیشترین عدم تطابق ها که نصابان آسانسور، سازندگان وبرقکاران و مالکان ساختمان در چاه آسانسور مرتکب می شوند که پنجمین عدم تطابق رایج در بازرسی آسانسور است. نصب سیم ها و لوله های غیر مرتبط اضافی در چاه آسانسور است و متاسفانه بعضی از نصابان ناآگاه متعقدند که لوله مانند هواکش (تهویه هوا) ممنوعیت جهت استفاده در چاه ندارد و همانطور در بند ۵-۸ خواهید دید استفاده از اینگونه لوله ها در چاه آسانسور نیز مغایر استاندا رد ۱-۶۳۰۳ استاندارد آسانسور الکتریکی است.
طبق ۵-۸ چاه آسانسور باید کاربرد انحصاری برای آسانسور داشته باشد. این بند با تیتر زیر آغاز شده است:
۵- ۸ کاربرد انحصاری چاه آسانسور
فضای چاه آسانسور باید منحصراً برای آسانسور باشد و نباید حاوی کابل ها و ابزار و چیزهای دیگر باشد، مگر برای خود آسانسور. اما چاه ممکن است دارای سیستم گرمایش خاص خود باشد، این گرمایش نباید به طور مستقیم از آب داغ و بخار تامین شود. همچنین هر گونه ابزار کنترل و تعدیل باید بیرون از چاه قرار گیرد.
ششمین عدم تطابقی که به وفور در نصب آسانسور دیده می شود در نصب چراغ های تونلی جهت روشنایی چاه آسانسور است به علت عدم آگاهی در نصب مکان چراغ های تونلی است که اکثر نصابان اولین و آخرین چراغ تونلی در فاصله ۰.۵ متری از کف چاهک و ۰.۵ متری از سقف چاه آسانسور نصب نمی کنند. دربند ۵-۹ به صراحت در مورد روشنایی چاه آسانسور نوشته شده است :
چاه باید به روشنایی دائمی الکتریکی مجهز باشد بطوریکه در اثناء تعمیرات یا سرویس، حتی زمانیکه همه درها بسته اند روشن باشد. این روشنایی باید توسط یک لامپ در حداکثر نیم متر از بالاترین و پایین ترین نقاط چاه و در میان چاه نیز هر حداکثر ۷ متری یک لامپ، به شرط آنکه این تعداد لامپ روشنایی کافی را ایجاد نمایند، تامین گردد.
هفتمین اشتباه، یک اشتباه بزرگ عده ای از نصابان در مورد تامین برق چراع های تونلی انجام می دهند، عدم تامین روشنایی چراغ تونلی به صورت مستقل از کلید اصلی آسانسور(کلید صفرو یک جعبه سه فاز) است. در بندهای ۱۳- ۴-۱ و ۱۳-۶-۱ استاندارد۱- ۶۳۰۳ به صراحت عنوان شده است:
۱-۴-۱۳: در موتورخانه ها، برای هر آسانسور باید یک کلید اصلی موجود باشد. این نباید تغذیه مدارهای به شرح زیر قطع نماید:
الف- روشنایی کابین
ب-پزیز نصب شده روی سقف کابین
پ- روشنایی موتورخانه
ت- پریز موتورخانه
ث- روشنایی چاه آسانسور
ج – زنگ اخبار
و طبق بند ۱۳-۶-۱ تغذیه چراغ های تونلی باید سیستم محرکه مستقل باشد و یا قبل از کلید صفر و یک جعبه سه فاز قرارگیرد و نوشتار این بند می خوانیم:
تغذیه برق روشنایی کابین، چاه و اطاقهای فلکه ها و موتورخانه باید از تغذیه سیستم محرکه مستقل باشند. این عمل می تواند یا بوسیله یک مدار جداگانه و یا از طریق اتصال به خط تغذیه سیستم محرکه قبل از ورود به کلید اصلی انجام گیرد.
۲-در های آسانسور
پس از آنکه قسمت های قبلی به عدم تطابق های رایج نصابان آسانسور در چاه و چاهک و سقف چاه آسانسور پرداختیم. در این قسمت به بعد به اشتباهات و عدم تطابق های رایج درها ی آسانسور که بازرسی مشاهده شده خواهیم پرداخت. در این جا پنج مورد عدم تطابقی که زیاد در بازرسی آسانسور زیاد مشاهده می شود با ذکر بند مربوطه در استاندارد عنوان شده است :
با توجه به این که درهای آسانسور کاملا مشخص هستند در بند ۳ استاندارد ۱-۶۳۰۳ تعاریف و اصطلاحات تعریفی خاصی نشده است. در حال اکثر درها استفاده شده در ایران معمولاً از دونوع لولایی و اتوماتیک است.
در استاندارد ۱-۶۳۰۳ مقررات ساختمان ونصب آسانسور های برقی الزامات درهای کابین آسانسور بند ۷ عنوان شده است. مهمترین و رایج ترین عدم تطابق هایی مشاهده دربازرسی، این قسمت مورد بحث قرار گرفته است:
عدم تطابقی که زیاد در بازرسی آسانسور مشاهده می شود تغییر شکل یافتن درهای آسانسور است که متاسفانه اکثر نصابان از این بند استاندارد اطلاع ندارند و معمولاً کابین سازان را مسئول این موضوع می دانند و اکثر نصابان معتقدند که بندی برای این موضوع در استاندارد ۱-۶۳۰۳ (مقررات ایمنی ساختمان و نصب آسانسورهای برقی) وجو دندارد:
ولی باید بدانند که دربند ۷-۲-۱ در استاندارد نامبرده به صراحت نوشته شده است درها و چهارجوب ها باید طوری ساخته شوند تا مرور زمان تغییر شکل ندهند. بدین منظور می توانند از فلز ساخته شوند. همانطور که می دانید در جدول تناوبی عناصر (مندلیف) فلزات زیادی وجود دارد که دارای خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مختلفی می باشند. بنابراین باید درها ساخته شده فلزی از فلزی باشند که دارای مقاومت مکانیکی کافی باشند که دربند ۷–۲-۲ که با قلم هما ( آزمون عمکردی) نگارش شده است نحوه آزمون مقاومت مکانیکی درها به شرح زیر است:
درها به همراه قفلشان باید دارای مقاومت مکانیکی کافی باشند، بطوریکه در برابر نیروی عمودی معادل ۳۰۰ نیوتن در هر نقطه ای از پانل ها در ناحیه ای به مساحت ۵ سانتی متر به شکل دایره یا مربع، از هر دو طرف بدان وارد می اید باید:
الف- بدون تغییر شکل دائمی مقاومت کنند.
ب- بدون تغییر شکل الاستیک بیش از ۱۵ میلی متر مقاومت کنند.
ج- بعد از اعمال چنین نیرویی بطور مطلوبی کار کنند.
دومین عدم تطابقی دربازرسی درها آسانسور زیاد دیده می شود استفاده از شیشه های خارج از استاندارد در درهای آسانسور است که متاسفانه بعضی از نصابان از شیشه های معمولی برای درهای آسانسور استفاده میکنند طبق ۷-۲-۱ استاندارد ۱-۶۳۰۳ (مقررات ایمنی ساختمان و نصب آسانسور: قسمت اول- آُسانسورهای برقی) در پارگراف دوم به صراحت نوشته شده است:
بکارگیری شیشه مسلح (شیشه سیم دار) با مواد پلاستیکی تنها بمنظور رویت طبق بند ۷-۶-۲-۲ مجاز میباشد و بند۷-۶-۲-۲ به تشریح یند ۷-۲-۱ به نگارش زیر پرداخته است:
الف- یک یا چند قسمت از سطح درب ، باید با نظر گرفتن موارد زیر شفاف باشد تا نور را از خود عبور دهد.
۱-دارای مقاومت مکانیکی کافی بند ۷-۲-۲ باشد.
۲- دارای ضخامت حداقل ۶میلی متر باشد.
۳- حداقل سطح شیشه خوربرای هر درب طبقه ۰.۰۱۵ متر مربع باشد بطوریکه مساحت قسمت شفاف حداقل ۰.۰۱ متر مربع باشد.
۴- با پهنای حداقل ۶۰ میلی متر و حداکثر ۱۵۰ میلی متر می باشد لبه پایینی بخش های شفاف که پهن تر از۸۰ میلی متر است، باید حداقل یک متر بالاتر باشد.
سومین عدم تطابقی که درهای آسانسور دیده می شود حفاظت عملکرد آنهاست. اهمیت این عدم تطابق ها آن است در ارتباط مستقیم استفاده کنندگان آسانسور می باشد در چند بند استاندارد ۱-۶۳۰۳ صراحتاً حفاظت درهای آسانسوراهم از لولایی و اتوماتیک تشریح شده است. دربند ۷-۵-۱ کلیات این موضوعات به شرح زیر بیان شده است:
طراحی درها باید بگونه ای باشد تا خطر ایجاد جراحت با آسیب دیدگی ناشی از گیر کردن بین در را تا حد امکان کاهش دهد و ۷-۵-۲ در مورد طراحی درهای خودکار مجهز به نیروی محرکه (اتوماتیک و نیمه اتوماتیک) به عنوان تیتر آمده که متن در بند ۷-۵-۲-۱ صراحتاً نوشته شده است: طراحی این نوع در، باید طوری باشد تا آسیب دیدگی اشخاص بعلت برخورد به در تا حد امکان کاهش یابد. شرایط و الزامات زیر باید برآورده شود:
۷-۵-۲-۱-۱ نباید نیرویی بیش از ۱۵۰ نیوتن جهت جلوگیری از بسته شدن در، لازم باشد، این اندازه گیری در یک سوم ابتدای حرکت درب انجام نمی گردد.
۷-۵-۲-۱-۱-۲ انرژی جنبشی درب طیقه وقطعات مکانیکی نصب شده بر آن، با سرعت میانگین بسته شدن، اندازه گیری و محاسبه شدن، اندازه گیری و محاسبه شود و نباید از ۶ ژول بیشتر شود.
ایمنی که اکثر نصابان از آن ساده می گذرند عدم استفاده از دگمه اوپن در (DO ) است در بند های ۷-۵-۳-۱-۱-۳ الزام استفاده و شرایط نصب این دگمه حساس به شرح زیر گفته شده است.
الف- این وسیله حفاظتی می تواند در، درب کابین تعبیه شود.
ب- عملکرد این وسیله در۵۰ MM انتهای مسیر حرکت ضرورتی ندارد.
در قسمت ج این بند به صورت آزمون عملکردی بیان شده است که بعضی از نصابان به دلیل عدم آگاهی شان از تست بازرس تعجب می کنند و در هنگام آزمون بازرسی جهبه گیری می کنند به شرح زیر است:
ج- در حالتی که سیستم این وسیله حفاظتی پس از مدت زمانی آن را غیر فعال می سازد تا به طریقی رفع مانع شود، انرژی تعریف شده در بالا نباید از ۴ ژول بیشتر شود.
چهارمین عدم تطابقی به علت نا آگاهی نصابان آسانسور به خاطر در خواست بازرسی آسانسور بیش از اتمام علمیات ساختمانی زیاد دیده می شود عدم روشنایی مقابل درها طبقات است. به لحاظ آنکه این که تامین ایمنی این بخش از آسانسور خارج از فضا اسانسور صورت می گیرد، مالکان و نصابان فکر می کنند عدم تطابق نوشته می شود. جز بندهای استاندارد نیز ولی در بند۷-۶ روشنایی مقابل چه از لحاظ شدت و چه از لحاظ جهت های با تیتر روشنایی موضعی و چراغ های سیگنال به صراحت نوشته است:
شدت روشنایی طبیعی ویا مصنوعی طبقه در نزدیکی درب کف آن باید حداقل ۵۰ لوکس بطوریکه حتی اگر چراغ آسانسور خراب باشد، وقتی استفاده درب طبقه را باز می کند، بتواند براحتی هرچه در جلویش قراردارد را تشخیص دهد.
پنجمین عدم تطابقی به علت عدم آگاهی نصابان از علایم نقشه کشی عدم تطابقی که زیاد به چشم می خورد علامت دگمه های بازکننده مجدد درب (door open ) و بستن مجدد درب (door close ) اشتباه نصب می کنند.

پاترنوستر آسانسور مرگ باری که هیچ وقت از حرکت باز نمی ایستد

پاترنوستر آسانسور مرگ باری که هیچ وقت از حرکت باز نمی ایستد

توضیحات کلی یک آسانسور:

پس از روشن کردن آسانسور در نوع قدیمی (حدود ۵۰ درصد آسانسور های موجود) آسانسور طبقه مورد نظر را از روی سنسورهایی که در چاهک و سر هر طبقه نصب شده است تشخیص داده و نمراتور(سگمنت) و یا چراغ روی پنل نمایشگر طبقات را فعال میکند.این سنسورها الکترو مکانیکی بوده و با کمانی فلزی که روی کابین نصب شده و با کابین حرکت میکند برخورد کرده و طبقات را شناسایی میکند.درون این سنسور ۲یا۳ویا ۴ پلاتین به صورت باز،بسته ویا هر دو وجود دارد.به محض خوردن کمان به سنسور پلاتین بسته، باز میشود و مانع از شستی گرفتن طبقه ای میشود که آسانسور در آن است.
پلاتین های دیگر به شکل ترکیبی (بسته به مدار فرمان) جهت حرکت آسانسور را تعین میکنند.البته قسمتی از تعین جهت روی مدار فرمان تعبیه شده است.
پس از خوردن یک شستی در داخل کابین و یا بیرون ،کمان ،درب را قفل میکند و پس از برقراری ارتباط الکتریکی با تابلو فرمان ترمز باز شده ، کنتاکتور دور زیاد و جهت چسبیده آسانسور حرکت میکند.پس از رسیدن به طبقه مورد نظر کنتاکتور دور زیاد رها شده کنتاکتور دور کم میچسبد.(با ستاره و مثلث کردن سربندی داخل موتور) و آسانسور چند سانتی متر (حدود ۳۰ الی ۵۰ سانت ) از طول مسیر را با سرعت کم ادامه میدهد. این حرکت موجب نرم تر ایستادن آسانسور شده و در سر طبقه هم راحت تر هم سطح میشود.سپس با چسبیدن ترمز آسانسور می ایستد و کمان اجازه باز شدن درب را میدهد.
اگر چند طبقه همزمان شستی خورده باشد تایمی حدود ۳ ثانیه تعریف شده که آسانسور مکث کوتاهی میکند.این مکث این زمان را به شخص میدهد که قبل از حرکت مجدد درب را باز کند و سوار و یا پیاده شود.(نکته مهم در طراحی)
پس از ایستادن آسانسور چراغ ها پس از ۱۰ یا ۲۰ ثانیه به طور اتوماتیک خاموش میشوند.
در سیستم جدید سنسور مکانیکی سر طبقات در چاهک وجود ندارد .پس از روشن شدن آسانسور و پس از اولین بار شاستی خوردن ،آسانسور جهت شناسایی بسته به نوع طراحی به بالا و یا پایین رفته و با برخورد با سنسوری الکترو مکانیکی بالا ترین و یا پایین ترین طبقه را تشخیص و به حافظه می سپارد .
از آن پس طبقات را بر اساس شناسایی اولیه می شناسد و عملکردی صحیح پیدا میکند.
در یکی دو سال اخیر با گذاشتن باتری بک آپ از شناسایی بیمورد هنگام برق رفتگی جلوگیری میکنند.
نکته:آسانسور در زمان شناسایی تمام ایمنی ها را رعایت میکند ولی به شستی خوردن درست عکس العمل نشان نمیدهد.یعنی ابتدا باخوردن شستی به شناسایی رفته و پس از آن به طبقه شستی خورده باز می گردد.

در ادامه مطلبی در مورد آسانسور پاترنوستر منتشر کرده ایم که خواندنش خالی از لطف نمیباشد

آسانسور پاترنوستر

وقتی صحبت از یک وسیله مرگ آور می شود، هیچ وقت ذهن ما به سمت وسیله ای که ساخت بشر است و برای راحتی بیشتر بوجود آمده است، نمی رود . پاترنوستر (Paternoster)، نوعی آسانسور است که از اتاقک های بدون دری ساخته شده که به طور مدام و بدون ایستادن لحظه ای، بالا و پایین می روند . فرد وقتی سوار آسانسور می شود، باید موقع پیاده شدن، بسیار هوشیار باشد چون از آنجا که این آسانسور هیچ گاه از حرکت نمی ایستد، اگر به موقع پیاده نشود، دچار قطع عضو و یا مرگ حتمی می شود . شاید برایتان عجیب باشد اما این آسانسور در بعضی ساختمان های انگلستان استفاده می شده است و هنوز هم در بسیاری کشورها استفاده می شود .
تمام آسانسورهای دنیا تنها دارای یک اتاقک هستند که در هنگام رسیدن به طبقه ی مورد نظر می ایستد تا فرد پیاده شود و بعد در صورت فشار دادن دکمه ای توسط کسی، دوباره شروع به کار می کند . اما پاترنوستر با همه ی آسانسورهای دنیا فرق دارد . پاترنوستر دارای چندین اتاقک است که از طریق شفت عمودی ای، به طور مرتب و بدون توقف، بالا و پایین می روند . افراد باید در جهتی که می خواهند پیاده شوند، سوار این آسانسور شده و وقتیکه به طبقه ی مورد نظر رسیدند، فورا از آن به بیرون بپرند .
وقت شناسی در استفاده از پاترنوستر اهمیت زیادی دارد، چون آسانسور در هیچ طبقه ای نمی ایستد و به همین دلیل، افراد باید کاملا هوشیار باشند تا در زمان مناسب به بیرون بپرند در غیر اینصورت، بدنشان قطع خواهد شد . یک قدم اشتباه کافیست تا دست و یا زندگیتان را از دست بدهید .
اولین پاترنوستر را مهندسی به نام Peter hart اختراع کرد که در سال ۱۸۸۴ در دارتفورد انگلستان مورد استفاده قرار گرفت .
از آن جاییکه این وسیله باعث راحتی آمد و شد شده بود، خیلی زود در نیمه ی اول قرن بیستم در سراسر اروپا مشهور شد چون می توانست انسان های بیشتری را نسبت به وسایل دیگر جابه جا کند. اما از طرفی باعث مرگ های زیادی هم شده است .
امروزه پاترنوسترها به دلیل ریسک بالای آسیب دیدگی و مرگ، به شدت ممنوع شده اند . البته هنوز هم در کشورهایی مثل دانمارک، فنلاند، لهستان، مجارستان، سوئد ، جمهوری چک و آلمان از این نوع آسانسورها استفاده می شود و حتی بیشترین تعداد آنها هم که حدود ۲۳۰ تاست، در کشور آلمان قرار گرفته است .
اگر چه دولت آلمان تلاش های زیادی برای ممنوعیت استفاده از این آسانسورهای مرگ بار کرده است، اما مردم زیادی همچنان از آنها استفاده می کنند چرا که بر این باورند باید یاد این آسانسورهای نوستالژیک را زنده نگه دارند . یکی از دوستداران پاترنوسترها می گوید : « شما هیچ وقت نمی توانید از خطر پیشگیری کنید چرا که در این صورت باید استفاده از ماشین ها را هم به دلیل خطر تصادف ممنوع کرد . این آسانسورها بخشی از تاریخی صنعتی ما هستند.»

مراحل نصب آسانسور

مراحل نصب آسانسور

مراحل نصب آسانسور

برای نصب آسانسور قطعاً در ابتدای امر، برنامه ریزی و سازماندهی مراحل طراحی و آنالیز اهمیت بسیار زیادی دارد. نصابان آسانسور باید همیشه این مورد را مد نظر داشته باشند تا هم از نظر زمانی و هم از نظر اجرایی دچار مشکل نشوند.

در حالت کلی می‌توان آسانسورها را از نظر نیروی محرکه به دو دسته کلی کششی و هیدرولیکی تقسیم کرد. در آسانسور کششی نیروی محرکه توسط اصطکاک مابین سیم بکسل و شیارفلکه کششی تولید می‌شود و در آسانسور هیدرولیکی سیستم سیلندر و پیستون عامل حرکت کابین است.

آسانسورها از نظر کاربرد نیز به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

  1. آسانسور مسافر بر
  2. آسانسور حمل برانکارد بیمار
  3. آسانسور حمل تخت بیمار
  4. آسانسور حمل بار
  5. آسانسور حمل خودرو

مرحله اول: تهیه نقشه، جانمایی، ابعاد کابین و طرفیت

تهیه نقشه

چناچه ساختمان در حال احداث است و دسترسی دقیق به ابعاد مورد نیاز چاهک میسر نیست، نقشه‌های زیر لازم است. به عبارتی دیگر قبل از اجرای کامل محل آسانسور و مشخص شدن محل عبور تاسیسات، استفاده از نقشه های اجرایی کمک زیادی به طراحی و زمانبندی مناسب ساخت و نصب آسانسور می‌کند.

  • پلان تیپ طبقات شامل پارکینگ – زیر زمین – همکف و طبقات در محل نصب آسانسور
  • مقطع از چاهک آسانسور با ذکر اندازه‌های کامل از کف چاله آسانسور تا زیر سقف موتورخانه
  • پلان پشت بام ساختمان در محدوده چاهک آسانسور به منظور بررسی تأسیسات و تجهیزات احتمالی موجود در اطراف چاهک

در ساختمان‌هایی که طول مسیر حرکت قائم از کف ورودی اصلی بیش از ۷ متر است (بیش از سه طبقه)، تعبیه آسانسور ضروری است. در ساختمانهای غیر مسکونی طول مسیر حرکت قائم، از کف پایین ترین طبقه تا کف بالاترین طبقه محسوب می‌شود. در ساختمان‌های ۸ طبقه یا ساختمان‌هایی که طول مسیر حرکت قائمی به اندازه ۲۸ متر و بیشتر داشته باشند، باید حداقل دو دستگاه آسانسور پیش بینی شود، حتی اگر از نظر محاسبات تعداد و ظرفیت، یک دستگاه پاسخگو باشد.

 

در ساختمانهایی که طول مسیر حرکت قائمی بیش از ۲۱ متر دارند حداقل یک دستگاه آسانسور حمل بیمار (برانکارد بر) تعبیه شود. در ساختمان‌هایی که وجود آسانسور در آنها الزامی است، حداقل باید یکی از آسانسورها قابلیت حمل صندلی چرخدار را داشته باشد.

جانمایی

در ساختمان‌هایی که نیاز به آسانسور دارند، مهندس معمار که طراحی معماری و فضاهای را برعهده دارد، باید از تعداد، نوع و ظرفیت آسانسورهای ساختمان در مراحل اولیه طراحی اطلاعات کافی داشته باشد. جانمایی آسانسورها برعهده مهندس معمار است که با توجه به اطلاعات ذکر شده انجام می‌شود. پیش بینی تمهیدات متناسب با شرایط اقلیمی نیز بر عهده طراح معماری است.

ابعاد چاه آسانسور باید متناسب با ظرفیت کابین، نوعِ در و سرعت آسانسور طراحی شود.

طراح باید محل صحیح قرارگیری آسانسور در ساختمان را با توجه به معیارهای سهولت دسترسی، سهولت رفت و آمد مسافران و نیز هدایت آنها به سمت آسانسور تعیین نماید. این جانمایی باید به نحوی باشد که آسانسور در مرکز حرکتی و ترافیکی ساختمان باشد و بتوان با کمترین حرمت و جابجایی ار نقاط مختلف ساختمان به آن دسترسی پیدا کرد. بدین منظور رعایت موارد زیر می‌تواند مفید باشد.

  • حداکثر مسافت از در ورودی ساختمان تا درِ آسانسور در هر طبقه ۴۰ متر باشد.
  • آسانسورها باید به نحوی جانمایی شوند که مسافت طی شده توسط مسافران برای سوار شدن به هر کابین، حداقل ممکن باشد.
  • در صورتی که تعداد آسانسور ۳ دستگاه یا کمتر باشد، می‌توان آنها را در یک چاه قرار داد. اگر تعداد آسانسور چهار دستگاه باشد، باید در دو چاه مجزا قرار گیرند.

برای جانمایی آسانسور در ساختمان‌های مسکونی عرض راهرو مقابلِ آسانسور، در جدول زیر آمده است.

 

 

ابعاد کابین و ظرفیت

آسانسورهایی که قابلیت حمل صندلی چرخ‌دار را دارند باید الزامات زیر را دارا باشند:

  • حداقل ابعاد کابین ۱۴۰۰×۱۱۰۰ میلیمتر باشد.
  • حداقل عرض بازشو درِ کابین، ۸۰۰ میلیمتر باشد.
  • مجهز به سیستم تراز طبقه مجدد باشد.
  • مجهز به دکمه باز ماندن درِ کابین برای مدت طولانی تر از زمان عادی بسته شدن در باشد.

مرحله دوم: آماده سازی کف چاله آسانسور

  • جهت نصب آسانسور ارتفاع مورد نیاز از کف چاهک تا سطح تمام شده اولین توقف آسانسور حداقل باید ۱۵۰ سانتیمتر باشد.(به عنوان مثال کد ارتفاعی محل چاهک آسانسور تا کف تمام شده پارکینگ که شروع حرکت آسانسور از این کد ارتفاعی خواهد بود). این حداقل ارتفاع به منظور اجرای سکوهای ضربه گیر و محل جانپناه است.
  • برای اجرای سازه چاله آسانسور که بخشی از فونداسیون محسوب می‌شود، معمولاً ۱۰ سانتیمتر بتن مگر و ۳۰ سانتیمتر آرماتوربندی و بتن ریزی در نظر گرفته می‌شود. اگر در نقشه های سازه، مشخصاتی غیر از آنچه که گفته شد وجود داشته باشد، خاکبرداری باید با آن مشخصات هماهنگ شود. در هر صورت ارتفاع باقیمانده کف چاله آسانسور پس از بتن ریزی تا کف تمام شده اولین توقف، نباید کمتر از ۱۵۰ سانتیمتر شود.
  • این فضا جهت نصب قطعات آسانسور شامل بافرها (ضربه‌گیرها‌)‌، لوازم گاورنر سقوط‌، محل عبور یوک و سینی کابین و استقرار سکوی ضربه گیر خواهد بود‌.
  • ضربه گیر وسیله‌ای ارتجاعی است که برای جلوگیری از برخورد کنترل نشده کابین یا وزنه تعادل به کف چاهک تعبیه می‌شود. این وسیله لازم است طوری طراحی و انتخاب شود که بخشی از انرژی جنبشی کابین را مستهلک کند. باید توجه داشت که ضربه گیر برای متوقف کردن کابین به هنگام سقوط آزاد، طراحی نشده است.
  • ضربه گیرها در پایین ترین حد مسیر حرکت کابین و وزنه تعادل قرار می‌گیرند. این ضربه گیرها یا ستون های نشیمنگاه باید به گونه‌ای در کف چاهک نصب یا اجرا شوند که پس از برخورد کابین یا وزنه تعادل به آنها و فشرده شدن کامل، فضای خالی جانپناه به نحوی باقی بماند که بتوان مکعبی به ابعاد ۶۰×۵۰×۱۰۰ سانتیمتر را در آن جای داد. جانپناه محلی است که به هنگام تعمیرات مانع از سقوط کامل آسانسور به کف چاله می‌شود.
  • در صورتیکه ضربه گیر مربوط به وزنه تعادل باشد، ارتفاع پایه ستون نشیمنگاه ضربه گیر به هر ارتفاعی مجاز است ولی ارتفاع ستون ضربه گیر کابین حداقل باید ۵۰ سانتیمتر باشد.
  • گاورنر وسیله‌ای مکانیکی است که از طریق سیم بکسل یا زنجیر به سیستم ترمز ایمنی کابین یا وزنه تعادل متصل است. اگر سرعت حرکت کابین بیشاز حد مجاز افزایش یابد گاورنر قفل می‌شود و ضمن ارسال فرمان قطع برق آسانسور، ترمز ایمنی را فعال می‌کند.
  • یوک کابین قاب نگهدارنده‌ای است که کف کابین، ترمزهای ایمنی، کفشک‌ها و سیم بکسل‌ها به آن وصل می‌شوند.
  • جهت اجرای سکوهای ضربه گیر دو راهکار وجود دارد. این سازه هم می‌تواند بتنی باشد و هم فلزی. برای اجرای سکوهای بتنی باید ریشه‌های انتظار در هنگام آرماتوربندی کف چاله در نظر گرفته شود. و برای اجرای سکوی فلزی صفحات فلزی با ابعاد و اندازه مشخص شده در نقشه ها را باید در کف چاله جایگذاری کرد. با توجه به اینکه نصب آسانسور از آخرین مراحل اجرای ساختمان است، وجود ریشه از جنس آرماتور در داخل چاله امری خطرناک خواهد بود. لذا جایگذاری صفحه و اجرای سکوی فلزی ایمن تر خواهد بود.
  • هنگامی که سرویس کار آسانسور جهت سرویس‌های دوره‌ای نگهداری‌ یا تعمیرات به چاله آسانسور مراجعه می‌نماید اگر به طور اتفاقی آسانسور حرکت نماید، سرویس کار می‌تواند از فضای جان پناه جهت نجات جان خود استفاده نماید.
  • در مورد ساختمان‌های قدیمی که فضای لازم را ندارند جهت پیشگیری از حرکت کابین به داخل فضای جانپناه، بهتر است قبل از ورود سرویس‌کار به چاله آسانسور، از یک سکوی قابل حمل فلزی استفاده شود.

در این مرحله پیش بینی چاه ارت ضروری است. اتصال زمین باید برای سیستم برق آسانسور در نظر گرفته شود. سیستم همبندی نیز برای هم ولتاژ کردن ریل‌های آسانسور و قطعات فلزی ثابت آن، ضروری است

 

مرحله سوم : عملیات آهن کشی ( سازه فلزی) چاه آسانسور

آهن کشی عبارت است از سازه فلزی چاه آسانسور. این سازه برای استقرار براکت‌های مورد نیاز ریل‌های کابین و ریل های وزنه اجرا می‌شود. آهن کشی معمولاً بر اساس نقشه طراحی شده توسط فروشنده آسانسور اجرا می‌شود. در آسانسورهای با ابعاد نرمال، معمولاً در چهار گوشه چاه از نبشی شماره ۸ یا ۱۰ استفاده می‌شود و برای بخش های میانی (کلاف بندی) از ناودانی شماره ۶ یا ۸ استفاده می‌شود. کلاف بندی در تراز طبقه در هر چهار طرف چاه اجرا شده و در میان طبقه در سه طرف چاه اجرا می‌شود. شاقول بودن کامل این سازه اهمیت زیادی دارد. در صورتی که آهن کشی شاقولی اجرا نشود هم از ابعاد داخل چاه آسانسور کاسته می‌شود و هم به هنگام نصب درب و ریل نیاز به برش و اصلاح آهن کشی خواهد بود. در حالت کلی می‌توان مراحل اجرای سازه آهن کشی را به صورت زیر بیان کرد.

  • تهیه نقشه اجرایی آهن کشی کامل چاه
  • تهیه لیست آهن آلات مورد نیاز
  • نصب داربست فلزی مناسب جهت اجرای آهن کشی
  • انجام آهن کشی با نظارت نماینده فنی شرکت فروشنده یا دستگاه نظارت ساختمان
  • اجرای ضد زنگ آهن آلات پس از صدور گواهی انجام کار آهن کشی

مرحله چهارم: دیوارکشی اطراف چاه (در صورتیکه قبل از آهن کشی انجام نشده باشد)

سه طرف چاه آسانسور (سمت راست – روبرو – سمت چپ) باید بوسیله قطعات یا دیوارهای جداکننده از محیط اطراف جدا شود. سطح داخلی این جداکنندها نیز باید به صورت مطلوب اندود کاری و صاف شود. دیوارهای جداکننده از کف تمام شده اولین توقف تا اتاقک موتورخانه بر روی پشت بام اجرا می‌شود.

ممکن است دیوارکشی با یکی از روش‌های زیر برحسب شرایط ساختمان انجام پذیرد.

  • ورق کشی ‌که به تناسب فضا از ورق‌های فلزی – یا پانل‌های گچی استفاده می‌شود.
  • رابیس بندی با استفاده از تورهای فلزی مخصوص و اندود کاری روی آن.
  • انجام اندود دیوار از طرف داخل چاهک بوسیله سیمان – یا گچ خاک.

دیوارهای جداکننده باید حتی الامکان به صورتی اجرا شوند که کلاف افقی در داخل آن مدفون نشود. اگر عملیات کلاف بندی آهن کشی در پشت ستون‌ها و در داخل دیوار قرار گیرد، باید در محل نصب براکت‌ها بر روی کلاف‌های افقی، فضای خالی مناسب پیش بینی شود تا از تخریب بعدی دیوار جلوگیری شود. برای در نظر گرفتن فضای مناسب نصب براکت ها می‌توان از نقشه‌های درب و ریل که توسط فروشنده آسانسور تهیه می‌شود استفاده کرد.

دیوارها و تیغه‌های پوشاننده چاه آسانسور باید از مصالح مقاوم در برابر آتش ساخته شوند. قابلیت تحمل آتش این دیوارها حداقل باید یک ساعت باشد. مقاوم در برابر آتش یعنی اینکه این دیوارها در اثر حرارت، گاز یا دود مسموم کننده متصاعد نکنند و باعث ایجاد گرد و غبار نشوند. در صورتی که دیوراه‌ها از شیشه ساخته شوند مقاومت در برابر حریق ملاک نیست و باید این شیشه ها از نوع لمینت شده با ارتفاع مناسب و مشخص شده در استانداردهای ملی آسانسور باشد.

در صورتی که دیواره‌های اطراف چاه آسانسور بتنی باشد طراح باید صفاحات آهنی یا پروفیل های فلزی مخصوص جهت نصب اجزای آسانسور را در محل‌های مورد نیاز پیش بینی نماید. اگر به هر دلیلی جایگذاری صفحات انجام نشود، استفاده از بولت‌های مخصوص بتن یا بولت‌های مخصوص دیوار‌های آجری که قابلیت تحمل نیروهای وارده بر اجزای مرتبط را دارند، مجاز است. اگر سازه اطراف چاه آسانسور فلزی باشد، لازم است پیش بینی های لازم برای اتصال اجزای آسانسور به سازه ساختمان در نظر گرفته شود.

سطح داخلی دیواره‌های چاه آسانسور در سمت ورودی های کابین باید صاف و بدون برجستگی و یا فرو رفتگی باشد. در صورت وجود برجستگی، باید این برجستگی با زاویه ۶۰ درجه نسبت به افق پوشانیده شود.

سطح داخلی دیواره‌های چاه آسانسور باید با مصالح مناسب و به گونه ای پوشانیده شوند که کمترین خلل و فرج را داشته باشند. در صورت استفاده از اندود گچ باید این سطوح با رنگ مناسب نیز پوشانیده شوند. اندود ماسه سیمان لیسه‌ای نیازی به رنگ آمیزی ندارد.

روشنایی چاه آسانسور باید مناسب باشد. برای این منظور لازم است دو عدد چراغ در فاصله نیم متر از بالاترین و پایین ترین نقطه چاه اجرا شود و مابقی چراغ ها با فواصل حداکثر ۷ متر اجرا شوند. این چراغ ها اغلب از نوع چراغ های تونلی با حفاظ مناسب هستند و قابلیت روشن و خاموش شدن از محل موتور خانه را دارند.

در صورت قطع مدار تغذیه آسانسور برای تعمیرات و سرویسکاری، باید مدار تغذیه سیستم روشنایی موتورخانه، روشنایی چاه و پریزهای برق برقرار بماند.

 

مرحله پنجم: ایجاد موتورخانه‌

‌اتاق موتورخانه بر حسب ابعاد و نقشه اجرایی فروشنده اجرا می‌شود و رعایت ابعاد و اندازه‌های زیر در آن الزامی است.

  • حداقل فضای باز در جلوی تابلوهای کنترل آسانسور ۷۰۰ میلیمتر باشد.
  • حداقل معبر برای عبور از کنار تجهیزات ثابت ۴۰۰ ‌ میلیمتر باشد.
  • حداقل معبر برای عبور از کنار تجهیزات در حال چرخش ۴۰۰ ‌ میلیمتر باشد.
  • حداقل ارتفاع موتور خانه در نواحی تردد و دسترسی ۲۰۰۰ میلیمتر باشد.
  • حداقل ارتفاع از روی قطعات در حال چرخش تا زیر سقف موتورخانه ۳۰۰ میلیمتر باشد.
  • در صورتی که اختلاف ارتفاع بین سطوح داخل موتورخانه بیش از ۵۰۰ میلیمتر باشد، سطح بالاتر باید با نرده محصور شود و برای دسترسی به آن نردبانی تعبیه شود.
  • سطح کاری معادل حداقل ۵۰۰×۶۰۰ میلیمتر اطراف تجهیزات چرخنده (کنترل کننده مکانیکی سرعت فلکه‌ها و … ) تعبیه شود.
  • فاصله کف تمام شده آخرین توقف تا زیر سقف اتاق موتورخانه نباید کمتر از ۶ متر باشد.
  • اتاق موتورخانه باید دربی با عرض ورودی حداقل ۹۰۰ میلیمتر و ارتفاع ۲۰۰۰ میلیمتر داشته باشد. این درب باید به سمت بیرون موتورخانه باز شود و داری قفلی باشد که از داخل با دست و از بیرون با کلید باز شود.
  • اتاق موتورخانه باید دارای پنجره جهت تهویه باشد.
  • موتورخانه باید هواکشی با حداقل فن CFM 250 و ابعاد ۴۰×۴۰ داشته باشد.
  • فضای موتورخانه همیشه باید دمای مناسب داشته باشد (بین ۵ الی ۴۰ درجه سانتیگراد) برای این منظور، برای فصول گرم از تهویه و هواکش و در فصول سرد از یک هیتر یا بخاری برقی استفاده خواهد شد.
  • یک عدد کپسول آتش نشانی CO2 باید در موتور خانه نصب شود.
  • تابلو برق سه فاز طبق مشخصات مورد تأیید شرکت فروشنده آسانسور در موتورخانه نصب شود. برای این منظور اجرای کابل کشی برق سه فاز تا موتورخانه جهت نصب این تابلو ضروری است.
  • چنانچه دو آسانسور در کنار هم قرار دارند باید دریچه ای (Trap Door) به ابعاد حداقل ۸۰×۱۰۰ سانتیمتر در سقف موتورخانه (بالای فضای مقابل درب ورودی آسانسور در طبقه آخر) تعبیه شود.
  • سقف چاهک باید برای بارهای استاتیکی و دینامیکی به همراه ظرفیت آسانسور طراحی و ساخته شود.
  • کف موتورخانه باید از مصالح غیر لغزنده مانند بتن ماله کشی شده یا ورق آجدار ساخته شده باشد.
  • روشنایی داخل موتورخانه باید به میزان حداقل ۲۰۰ لوکس در کف و اطراف کلیه نواحی دسترسی تامین گردد. همچنین باید حداقل یک پریز در موتورخانه نصب شود.
  • برای جلوگیری سقوط اجسام خارجی به داخل چاه باید لبه هایی به ارتفاع ۵۰ میلیمتر در اطراف کلیه سوراخ‌های باز کف موتورخانه ایجاد شود. برای این منظور می‌توان این سوراخ ها را با استفاده از لوله‌های پی وی سی ایجاد کرد و ارتفاع این لوله ها را بیشتر از سقف موتورخانه در نظر گرفت، پس از اتمام عملیات نصب و راه اندازی آسانسور به هر اندازه که لازم باشد از باقیمانده لوله ها را بریده و ارتفاع ۵۰ میلیمتری را تامین کرد.
  • قلابی فلزی در بالای چاه آسانسور روی مرکز سقف موتورخانه نصب شود. ظرفیت این قلاب متناسب با ظرفیت آسانسور خواهد بود.

 

اورهد چاه آسانسور‌

  • ‌فاصله کف بالاترین طبقه تا زیر سقف چاه آسانسور را اورهد می‌نامند‌.
  • در طبقه آخر که محل استقرار آخرین درب آسانسور است فاصله اورهد (طاق بالای چاله آسانسور) تا کف طبقه آخر حداقل به فاصله‌ای به ارتفاع۳۸۰ سانتیمتر دارد.
  • یعنی به صورت ساده‌تر از کف طبقه آخر تا طاقی که بتن ریزی می‌شود و موتور آسانسور بر روی آن قرار می‌گیرد به ارتفاع۳۸۰ سانتیمتر نیاز دارد. البته سازندگان آسانسور یا مجریان ساختمان به طور متوسط این ارتفاع را بین ۳۸۰ تا ۴۰۰ سانتیمتر در نظر می‌گیرند.
  • این ارتفاع نیز فضای جان پناهی برای سرویس کار آسانسور که بر روی کابین کار می‌کند ایجاد می‌نماید.
  • و همچنین خود کابین نیز دارای لوازم و قطعاتی است که از اتاقک کابین بلندتر بوده و نیاز به این فضا دارد.

مرحله ششم: دورچینی درب طبقات‌

بعد از اتمام نصب ریل و درب و کنترل نهایی عملیات توسط عوامل فنی و تأیید آن باید موارد ذیل انجام شود.

  • اجرای دیوار چینی دور درب‌ها به وسیله آجر یا بلوک یا پوشش‌های فلزی
  • پوشش به هر صورتی که انجام می‌شود نبایستی از لبه داخلی درب‌ها در سمت چاهک تجاوز نماید و حداقل باید با لبه چهارچوب درب‌ها همسطح باشد.

مرحله هفتم: اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز‌

همانطوریکه در بند ۸ و ۹ مرحله ۶ آمده است اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز از اولویت خاصی برخوردار است و لذا به شرح زیر باید اقدام شود.

  • نصب کابل برق سه فاز از محل نصب کنتور تا موتورخانه آسانسور
  • نصب سیم ارت (Earth)
    چنانچه فاصله کنتور تا محل نصب تابلو برق سه فاز بیش از اندازه‌های استاندارد است باید محاسبه شده در سایز کابل تغییرات لحاظ
  • شود.
  • در فاصله‌های استاندارد از کابل ۵×۱۶ میلیمتر برای آسانسورهای ۸ و ۱۳ نفره و از کابل ۵×۱۰ میلیمتر جهت آسانسورهای ۴ و ۶ نفره استفاده می‌شود.
تجهیزات لازم که باید در تابلو برق سه فاز تعبیه شود.
  • سه عدد فیوز ۲۵ A برای آسانسورهای ۴و۶ نفره
  • سه عدد فیوز ۵۰ A برای آسانسورهای ۸و۱۳ نفره و باری
  • کلید گردان ۶۳ A
  • سه عدد چراغ زیگنال
  • نصب پریز و فیوز مینیاتوری جهت روشنایی موتورخانه – روشنایی داخل چاهک و فن موتورخانه
  • تعبیه ترموستات جهت تنظیم دمای موتورخانه و فن

کارهای اجرائی کارفرما هنگام اجرای آسانسور در ساختمان

  • ضد زنگ آهن کشی
  • مشخص کردن کدهای معماری طبقات برای نصب صحیح درب ها
  • دیوارچینی دورتادور چاهک آسانسور (دیوارچینی بالای درب ها پس از نصب درب ها صورت می‌گیرد و دیوار چینی بالای درب ورودی اصلی پس از جایگذاری کابین)
  • اندود کاری دیوارهای داخلی چاهک و مسدود کردن تمامی منافذ (توصیه می‌شود قبل از جایگذاری کابین صورت گیرد)
  • اندودکاری آستانه درب ها
  • نصب قلاب زیر طاق اتاق آسانسور (معمولاً این قلاب به هنگام بتن ریزی سقف موتورخانه در آن جایگذاری می‌شود)
  • قالب بندی و آرماتور بندی سکوی موتورخانه
  • دریافت نقشه سوراخ های سکوی موتورخانه و جایگذاری لوله های مربوط به آن (معمولاً دو عدد لوله ۸ اینچ و ۴ عدد لوله ۴ اینچ)
  • بتن ریزی سکوی موتورخانه
  • نصب کابل و جعبه سه فاز در اتاق آسانسور
  • اجرای چراغ های تونلی و پریز در چاه و ارتینگ
  • اجرای روشنائی موتور خانه
  • اجرای هواکش ۴۰در۴۰ داخل موتورخانه
  • بنائی ته چاهک و اجرای سکوی ته چاه ‍

 

اگر آسانسور گیر کرد بیرونی ها چه کنند؟

 

گیر کردن آسانسور

اگر آسانسور گیر کرد بیرونی ها چه کنند؟

اینکه آپارتمان‌ها تبدیل به یکی از عناصر اصلی زندگی شهری شده‌اند و اصولا همه‌گیر شدن ساختمان‌های بلندمرتبه مدیون وجود آسانسورهاست. شاید برای یک ساختمان سه یا چهار طبقه ضرورت وجود آسانسور چندان حس نشود (هر چند این روزها در این ساختمان‌ها هم وجود آسانسور حیاتی است) اما مطمئنا در آپارتمان‌هایی با تعداد طبقات بالا، نبود آسانسور امری غیر منطقی به نظر می‌رسد.
با این حال آسانسور یک وسیله‌ است و همه‌ وسیله‌ها روزی با نقص روبه‌رو شده یا خراب می‌شوند. اما این موضوع زمانی مشکل‌آفرین است که این نقص هنگام حضور افراد در داخل آسانسور رخ دهد. گیر کردن در آسانسور شاید کابوس بسیاری از ما باشد. به خصوص که ممکن است داستان‌های عجیب و غریبی هم در این مورد خوانده یا شنیده باشیم. در این مطلب می‌خواهیم تمامی زوایای این اتفاق را با هم بررسی کرده و بر این ترس غلبه کنیم.

چرا آسانسورها گیر می‌کنند؟

گیر کردن آسانسورها رایج‌ترین نقصی است که از آن‌ها دیده می‌شود، اما خودِ گیر کردن نقص اصلی نیست. در واقع زمانی که اخلالی در سیستم حرکتیِ آسانسور به وجود می‌آید ترمزش فعال شده و کابین آسانسور را در موقعیت فعلی‌اش نگه می‌دارد. پس گیر کردن آسانسور به نوعی واکنش سیستم برای حفاظت از سرنشینان کابین در مقابل اخلال در سیستم محرک آسانسور است.
اما این اخلال به سه دلیل عمده اتفاق می‌افتد:

  • قطع شدن ناگهانی برق: این اتفاق می‌تواند به خاطر اخلال در خدمات شرکت برق، خطای انسانی یا بلایای طبیعی رخ دهد.
  • استفاده نادرست از آسانسور: زمانی که مسافران سیستم الکتریکی یا مکانیکی آسانسور را به طریقی دستکاری می‌کنند، مثلا بیش از ظرفیت آسانسور سوارش می‌شوند یا در را به زور باز نگه می‌دارند و مواردی از این دست می‌تواند منجر به اخلال در سیستم آسانسور و متوقف شدن آن شود.
  • نقص مکانیکی و الکتریکی: آسانسور مانند هر وسیله‌ الکتریکی و مکانیکی ممکن است با نقص رو‌به‌رو شود که اگر این اتفاق حین خدمت‌رسانی رخ دهد برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار کابین متوقف می‌شود.

دو حالت وجود دارد: یا کابین آسانسور هم ردیف با یک طبقه متوقف شده است یا بین طبقات.

با استفاده از کلید اضطراری یا همان سه گوش درهای آسانسور که معمولا در دست مدیر ساختمان و یکی دو همسایه دیگر است در را باز کنید تا محبوس شدگان خارج شوند، اما اگر کابین بین طبقات گیر کرده است، عقل حکم می کند که با مأموران آتش نشانی تماس بگیرند و از آنها تقاضای کمک کنید.

بسیاری از مأموریت های سازمان آتش نشانی مربوط به گیر کردن کابین آسانسور بین طبقات است. اگر در هر شرایطی دسترسی به مأموران امداد و نجات ممکن نشد خودتان می توانید با کمی دقت دست به کار شوید.

ابتدا باید کلید اصلی برق را قطع کنید. به اتاق موتورخانه بروید. اگر قسمت های رنگ خورده سیم بکسل ها به قسمت های رنگ خورده پایه موتور گیربکس هم سطح هستند کابین در تراز یکی از طبقات ایستاده و گرنه باید ان را با یکی از طبقات هم سطح کنید.

برای این کار با یک دست اهرم ترمز روی موتور گیربکس را فشار دهید و با دست دیگر فلکه دستی زردرنگ روی موتور را در جهتی که راحت تر می چرخد بچرخانید.

در صورتی که سرعت حرکت زیاد شد با شل کردن اهرم ترمز، جلوی سرعت را بگیرید. این چرخش را ادامه دهید تا قسمت های رنگ خورده روی سیم بکسل ها با قسمت های رنگ خورده پایه موتور گیربکس هم سطح شوند. در این حالت اهرم ترمز را رها کنید تا کابین متوقف شود.

از سوراخ سقف چاه موقعیت کابین را پیدا کرده و به آن طبقه بروید. با کلید 3 گوش در طبقه را باز کنید و با فشار دادن لته درهای کابین، در را هم باز کنید تا مسافران از آن خارج شوند.

بلافاصله با شرکت آسانسور تماس بگیرید تا برای بررسی وضعیت و رفع اشکال به ساختمان شما بیایند.

ریشه کلمه آسانسور در زبان فارسی

انواع موتور آسانسور

موتور آسانسور

نیروی محرکه لازم برای جابجایی کابین آسانسور توسط موتور آسانسور تولید می شود. در آسانسور کششی این نیرو از طریق سیم بکسل و در آسانسور هیدرولیک از طریق جک هیدرولیک به کابین منتقل می شود.

 

در یک دسته بندی، موتورهای آسانسور کششی به دو “نوع گیربکسی” و “بدون گیربکس” تقسیم می شوند.

 

البته باید به این موضوع نیز اشاره کنیم که در آسانسورهای کششی همه ی نیروی لازم برای جابجایی کابین توسط موتور تامین نمی شود؛ بلکه بخشی از این نیرو توسط وزن کادر وزنه تامین می گردد.برای مثال وقتی که کابین آسانسور در پایین ترین طبقه قرار دارد، کادر وزته بالا می باشد و برای بالا آمدن کابین، لازم نیست موتور آسانسور، تمام نیروی مورد نیاز برای به حرکت در آوردن کابین را تامین کند. (دقیقا مثل عمکرد الاکلنگ)

انواع موتور گیربکس آسانسور

  • موتور تک سرعته گیربکسی
  • موتور دو سرعته گیربکسی

موتور تک سرعته گیربکسی

این نوع موتور، نیروی خود را از طریق گیربکس به آسانسور منتقل می کند و فقط یک سرعت حرکت برای موتور آن تعریف شده، لذا وقتیکه کابین آسانسور به نزدیکی طبقه رسید، از طریق ترمز موتور، حرکت کابین کند شده و در نهایت کابین در تراز طبقه متوقف می شود.

موتور دو سرعته گیربکسی

این نوع موتور آسانسور دو سیم پیچ و دو سرعت برای حرکت دارد. هنگام شروع حرکت، دور تند استفاده می شود و حدود 30 سانتی متر قبل از رسیدن به تراز طبقات، دور کند درگیر می شود و در محل تراز طبقه توقف کامل صورت می گیرد.

بمنظور کاهش ضربات ناشی از شتاب اولیه و یا توقف، چرخ فلزی بزرگ و سنگینی به نام فلایویل (یا چرخ طیار) به موتور متصل است که تکانه های موتور را جذب کرده و کمی حرکت را در این نوع سیستم نرمتر می کند.

 

معایب سیستم دو سرعته

مسافرین استارت و استپهای ناگهانی را در کابین تجربه می کنند و این تکانها به تدریج از عمر قطعات آسانسور می کاهد. هرچند که وجود فلایویل کمی از شدت این ضربات کم می کند، اما باز هم این ضربات وجود دارند.

استارتهای ناگهانی موتور جریان برق زیادی را مصرف می کند و لذا هزینه برق این سیستمها کمی بیشتر است.

 

 

موتور گیرلس (بدون گیربکس)

چنانچه نیروی محرکه از طریق اتصال مستقیم از موتور به قرقره کشش منتقل گردد، موتور از نوع بدون گیربکس (گیرلس) می باشد. موتورهای گیرلس، ولتاژ و فرکانس متغییر کار می کنند. وجود این نوع موتور برای آسانسورهای پرسرعت بسیار مهم است. امروزه این موتور بهترین انتخاب در برآوردن شرایط ترافیکی با کارآیی بالاست.

برای شتاب گیری آرام، در مدار میدان استاتور از رگلاتور تنظیم کننده ای استفاده می شود که بازده خروجی استاتور را کنترل می کند. یک مقاومت متغیر در مدار میدان به تدریج میزان مقاومت را کاهش و فرکانس دوران استاتور را افزایش می دهد تا کابین آسانسور با شتاب گیری آرام به سرعت نهایی برسد.با ایجاد سرعت نهایی، فرکانس استاتور تا کاهش سرعت کابین ثابت باقی می ماند. برای کاهش سرعت و توقف کابین از یک مجموعه کلید القایی استفاده می شود.ترمزها فقط در زمان ثابت بودن کابین عمل می کنند.

 

 

 

آسانسور ارزان

آسانسور آتش نشان

آسانسور آتش نشان

این بحث همواره برای طراحان و معماران ساختمان ها مطرح بوده است که آیا در هنگام بروز آتش سوزی در ساختمان امکان استفاده از آسانسور هابرای کمک به تخلیه ساکنین به خصوص افراد ناتوان و سالمندان که توانایی استفاده از پله های فرار و خروج از ساختمان ندارند، وجود دارد؟

البته این مسئله همواره از سوی مردم با شک و تردید همراه بوده است آن ها بر این اعتقاد هستند که آسانسورها به هنگام بروز خطر قابل اعتماد نیستند.

امروزه اکثر استانداردهای معتبر آسانسوری بر این نظر هستند که تخلیه افراد توسط آسانسور های آتش نشان شامل کلیه افراد ساکن ساختمان بوده که افراد مسن، ناتوان و معلولین حرکتی حبس شده در طبقات از الویت بیشتری برخوردار هستند.

طبق استاندارد BS5588 به هنگام بروز آتش سوزی در طبقات ساختمان، کلیه آسانسور ها با فرمانی که از مرکز کنترل اطفاء حریق و حسگرهای موجود در ساختمان به تابلو های فرمان آسانسورها صادر می گردد، در نزدیک ترین طبقه توقف کرده، پس از تخلیه مسافرین، آسانسورها خاموش می شوند.

قابل توجه اینکه آسانسورها از طریق سیستم های کنترل، طبقه ای که در آن آتش سوزی صورت گرفته را تشخیص داده، در آن طبقه متوقف نمی شود.

طبق تابلو فرمان کنترل،آسانسور آتش نشان به طور اتوماتیک به طبقه همکف (طبقه اصلی) مراجعه نموده و آماده سرویس دهی به مآمورین آتس نشانی می شود.

در این مرحله کلیه شستی های احضار طبقات از سرویس دهی خارج گردیده، کلیه فرامین آسانسور از داخل کابین تحت اختیار مأمور آتش نشان قرار میگیرد و بطور دستی توسط مأمور آتش نشان آسانسور به طبقه ای که در ان احتمال خطر آتش سوزی وجود دارد مراجعه کرده، جهت تخلیه به فضای امن به کمک افراد ناتوان و یا معلول حرکتی می شتابد.

در استاندارد ها پیشنهاد می شود که سرعت آسانسور یک ساختمان به گونه ای انتخاب شود که حداکثر مدت زمان سفر آسانسور از بالاترین تا پایین ترین توقف بیش از 20 تا 45 ثانیه نباشد تا مسافرین داخل کابین که فاقد هرگونه تجهیزات حفاظتی از جمله ماسک می باشند در معرض دود و حریق و گرما قرار نگیرند. حداقل ابعاد آسانسور آتش نشان که بتواند معلولین همراه با ویلچر تخلیه نماید، باید به ظرفیت 8 نفر به وزن 630 کیلو گرم و به ابعاد 140*110 باشد و حداقل درب ورودی بهتر است تمام اتوماتیک 80 سانتیمتر  باشد.

در آسانسورهای آتش نشان دیواره ی اطراف چاهک آسانسور باید حداقل بمدت یک ساعت در مقابل حریق مقاوم باشند. همانطور که مطرح گردید وجود آسانسور آتش نشان تابع ارتفاع ساختمان و سطح زیر بناء مفید آن است و تابع تعداد ساکنین ساختمان نمی باشد.

مسئله دیگر که باید در مورد آسانسورهای آتش نشان مور توجه قرار بگیرد تعبیه ی یک دریچه روی سقف کابین به ابعاد 50*50 و نردبان جاسازی شده روی دیوار برای استفاده مأمورین آتش نشان است.

پروژه

تابلو فرمان آسانسور چیست؟

تابلو فرمان آسانسور چیست؟

تابلو فرمان آسانسور یکی از مهمتریم بخشهای الکتریکی و کنترلی آسانسور می باشد و شامل مدار های فرمان و ریز پردازنده و قطعات الکترونیکی می باشد که وظیفه کنترل حرکت کابین و نیز اعلام وضعیت های مختلف را بر عهده دارد. تابلوفرمان آسانسور معمولا در موتورخانه نصب میگردد.

 

تعدادی از وظایف اصلی تابلو فرمان آسانسور به شرح زیر است:

  1. کنترل جهت حرکت و سرعت موتور اصلی
  2. پردازش درخواستها از کابین و طبقات آسانسور
  3. کنترل تجهیزات الکتریکی مانند : ترمز ها ، سوئیچ ها ، درب کابین و …
  4. نظارت دقیق بر حرکت کابین آسانسور و حفظ ایمنی های لازم
  5. پاسخگویی و پردازش درخواستهای الکتریکی بخشهای مختلف آسانسور
  6. حفاظت الکتریکی از تجهیزات آسانسور
  7. تشخیص وضعیت ها و موقعیت کابین در هر لحظه

تفاوت در سیستم تابلو فرمان ها

تابلو فرمان Open Loop

تابلو فرمان که از سیستم Open Loop استفاده می کند را در آسانسور هایی با سرعت 1 متر بر ثانیه و با موتور های KW 9 به کار می برند. خصوصیت بارز این نوع سیستم این است که از انکودر موتور هیچ اطلاعاتی مانند سرعت موتور به درایو برگردانده نمی شود، بلکه سرعت موتور توسط خود درایو و بوسیله اطلاعاتی چون مشخصات جریان و ولتاژ و اختلاف فازهای بین آنها انجام می شود که البته چون داریو کنترل دقیقی روی حرکت موتور ندارد کابین مهمولا با لرزش حرکت می کند.

تابلو فرمان  CLose Loop

اما در سیستم CLose Loop انکودر تمامی اطلاعات موتور را بوسیله انکودر به درایو انتقال می دهد . درایو تمام پالس های الکتریکی که از انکودر دریافت می کند را پردازش کرده و کنترل دقیق تری بر روی حرکت موتور دارد که این امر باعث می شود که کابین بسیار نرم تر حرکت کند.

درب آسانسور

انواع درب آسانسور

انواع درب های آسانسور

درب ها به انواع لولایی، درب اتوماتیک از وسط بازشو و رو هم بازشو تقسیم می شوند.درب های لولایی ساده ترین و ارزان ترین نوع درب طبقه است. این درب ها در گذشته اغلب از جنس چوب ساخته می شدند و به علت قابلیت اشتعال و تمایل آن ها به تاب برداشتن امروزه استفاده نمی شود.در حال حاضر درب های فلزی متداول تر می باشند.

درب های لولایی به فضای بسیار کمی از نظر عرض درب نیاز دارند زیرا شامل فقط یک درب و یک چارچوب ساده است. ایراد این درب ها این است که با زاویۀ 90 درجه نسبت به دیوار باز می شوند و در نتیجه باعث مسدود شدن راهرو می گردند.

باز کردن این درب ها برای افرادی که سوار ویلچر هستند یا افراد سالمند و معلولین مشکل است. با اینحال این نوع درب ها برای آسانسور های ساده و ارزان قیمت که فقط برای چند توقف در نظر گرفته شده اند قابل قبول هستند. از دیگر ایرادات این درب ها عدم کنترل زمان باز و بسته شدن است که این مورد در چرخه رفت و برگشت آسانسور تاثیر زیادی گذاشته و باعث افزایش زمان ترافیکه ساختمان می گردد. درب های کشویی افقی پر کاربرد ترین درب های نیروی محرکه برای آسانسور های مسافر بر می باشد.

از دیگر درب های تمام اتوماتیک، درب از وسط (سانترال) می باشد. این نوع درب ها از نظر مکانیکی نسبتاً ساده اند و از نظر ظاهری جذاب و عملکرد آنها سریع است زیرا دو قسمت در به طور همزمان به هم نزدیک می شوند یا از هم فاصله می گیرند. زمان باز و بسته شدن این درب ها نسبت به نوع تلسکوپی کمتر بود، و درب سریعاً باز و بسته می شود و این صرفه جویی زمان می تواند در ساختمان های بزرک وبرخی از آسانسور ها جنبه ی حیـــاتی داشته باشد. فضای مورد نیاز این درب بیش از انواع دیگر است و تقریبا دو برابر عرض باز شدن به اضا فه ی 200 میلی متر می باشد.

برای کاربردهای خاصی مانند آسانسور های خیلی بزرگ مسافربر و باربر، درب های افقی دیگری باید استفاده شوند. برای مثال، درب های دو سرعته از مرکز بازشو یا درب های سه سرعته از کنار بازشو که برای عرض های 1200 الی 2500 میلی متر یا بیشتر مناسب هستند. اما چنین انواعی به علت پیچیدگی ارتباط مکانیکی آن ها گران و پر سروصدا می باشد.

از دیگر درب های مورد استفاده از آسانسور ها درب های عمودی بازشو است. این درب ها در آسانسورهای باری بزرگ که عمل بارگیری توسط خودرو مخصوص انجام می شود مورد استفاده قرار می گیرند.

این درب ها ممکن است به صورت دستی یا با نیروی محرکه موتور باز شوند. نوعی از این درب دارای یک موتور درب در هر طبقه می باشد. این کار باعث می شود که ورودی هر طبقه به طور مستقل و جداگانه عمل کند.

دو لته ای که درب را تشکیل می دهند نسبت به یکدیگر دارای حرکت متقابل هستند. زمانی که لته پایین به سمت پایین حرکت می کند، لته بالایی به سمت بالا حرکت خواهد کرد.

هنگامی که درب کاملاً باز شد لبه ی بالای لته پایینی ضمناً یک پل را برای خودروهای بارگیری ایجاد می کند. درب ها طوری طراحی شده اند که بارهای مختلفی را می توان از طریق آن ها بارگیری نمود.

با اینکه عمل باز شدن درب می تواند کاملاً به صورت اتوماتیک انجام شود اما بستن درب معمولاً طی فشار روی شستی مخصوص انجام می شود. بستن درب باید به گونه ای باشد که در صورت بروز اشکال، با رها کردن دکمه، عمل بسته شدن متوقف گردد.